با نزديک شدن به پايان دوره نخست رياست جمهوری محمد خاتمی و احتمال حضور مجدد وی در عرصه انتخابات سال هشتاد محافظه کارها بعضاً با طعنه و تلخند! شرکت مجدد خاتمی در انتخابات را مشروط به ارائه کارنامه قابل دفاع از جانب وی به مردم می کنند.
ارزيابی کارنامه چهار ساله دولت حق مسلم بيست ميليون شهروندی است که خاتمی در دوم خرداد 76 با تکيه بر رای اعتماد ايشان بر کرسی رياست جمهوری ايران جلوس کرد.
طبعاً خاتمی در صورت تمايل به استيناف رياست جمهوريش در دور دوم ، لزوماً موظف است عملکرد دوره نخست زمامداری خود را در معرض سنجش و قضاوت افکار عمومی قرار دهد.
خاتمی و برآيند چهار ساله عملکردش را نمی توان جدای از بستر و خاستگاه گزينشش در دوم خرداد 76 به نقد و ارزيابی کشيد.
سُمُوّ مراتب خاتمی در دوم خرداد 76 مبتنی بر واکنش نفی گرايانه مردم در قبال مناسبات نامقبول حاکم بر جامعه بود.
اساسی ترين و بااهميت ترين کارکرد خاتمی توفيق اش در اخذ بيست ميليون رای بود.
اين توفيق شيرين قبل از خاتمی اقبال بلندی برای جمهوری اسلامی بود که فرصت آنرا يافت تا با خوش خيم ترين حالت فرياد اعتراض جامعه را از کريدوری دمکراتيک تخليه کند.ارزش بزرگ خاتمی آن بود که ناخواسته در دوم خرداد توانست مُبدل به نماد رويگردانی ها و نارضايتی های جامعه جهت ابلاغ بهداشتی آن به سياستگذاران کشور شود.
بيست ميليون رای به خاتمی ، نفی و نخواستن خيره سری صاحبان قدرت ، رانت خواری فاقدان صلاحيت ، نفی آقازاده سالاری و آمريت دينی ، خشکه مقدسی و انحصارطلبی ، نفی قانون گريزی ، تک صدائی ، تحقير ، ريا و بی صداقتی بود.
خاتمی در دوم خرداد قبل از آنکه بواسطه وعده های انتخاباتی اش ، انتخاب شود بمنظور پيروی از خواسته های مردم برگزيده شد و اين ميثاقی بود که خاتمی در چهار ساله زمامداريش متعهد بر آن ماند.
در اين چهار سال هرگز نشريه ای تجربه روزنامه جهان اسلامِ سال 73 را تکرار نکرد که بخاطر انتقاد از رئيس جمهورتوقيف شود.
در اين چهار سال هرگز بمنظور «رو کم کُنی» کسی بواسطه عريضه نويسیِ انتقادآميز به رئيس جمهور بزندان نيفتاد!
در اين چهار سال هرگز رئيس جمهور خود را در برج عاج نقدناپذيری و تقدس تا مرز هم شأنی با پيغمبر قرار نداد!
در اين چهار سال هرگز کاپيتولاسيون قانونی بنفع خاتمی اعمال نشد تا موانع حضورش در مناصب قدرت مرتفع شود!
در اين چهار سال هرگز مانعی از سوی رئيس جمهور برای انعکاس ديگر صداها و اصوات نامأنوس با زبان محاوره حکومت ايجاد نشد.
در اين چهار سال هرگز خاصه خرجی ای از سوی رئيس جمهور برای منسوبين اش بعمل نيآمد!
هر چند در ديگر شئون خارج از حيطه قدرت خاتمی درب کماکان بر همان پاشنه سابق چرخيد و بلکه شديدتر نيز چرخيد!
اما خاتمی بواسطه ثابت قدمی اش بر ميثاق با مردم ، محبوبيتش نزد ايرانيان محفوظ ماند.
ارزش خاتمی در آنست که هرگز غَرّه به آراء بيست ميليونی اش نشد و از دامی که مخالفينش برای تکرار تجربه خرداد سال شصت برايش گستردند ، هشيارانه پرهيز کرد.
سال 78 زمانی که خاتمی در کسوت رياست جمهوری ايران در سفر خود به فرانسه با تشريفات رسمی وارد فرودگاه اورلی پاريس می شد بخوبی بيآد می آورد که 18 سال پيش از او ، ابولحسن بنی صدر نخستين رئيس جمهور ايران در همين فرودگاه اما در مقام يک رئيس جمهور معزول و فراری وقتی در پاسخ به سوال يکی از خبرنگاران مستقر در فرودگاه که علت فرار وی از ايران را جويا شده بود ادعا کرد که «من مستحضر به حمايت 90% مردم ايران هستم و بزودی به کشورم بازخواهم گشت»! هرگز نتوانست متلک گزنده خبرنگار مزبور را پاسخی شايسته دهد که:
«يعنی پرزيدنت تنها از ترس 10% از کشور گريخته اند»!
خويشتنداری خاتمی اين فرصت را به او داد تا طی چهار سال زمامداريش از دسايس مخالفين خود جهت القاء تقابل ميان وی و رهبری فاصله بگيرد و هرگز فرصت شيرين القای معارضه رئيس جمهور با رهبری را به دشمنانش ندهد.
همانطور که آيت الله خامنه ای نيز در محدوده الزامات رهبری خود اجازه نداد در بحران آفرينی های چهار سال گذشته عليه خاتمی ، سياستهای اصلاح طلبانه وی سوء تعبير شود.
مخالفين خاتمی ، کودکانه و از سرشوق بسيار کوشيدند تا طی چهار سال گذشته ، آيت الله خامنه ای را متقاعد به ناخلفی خاتمی کنند!
استراتژی «خرگوش باهوش»(1) استراتژی آرمانی مخالفين خاتمی بود که براساس آن نهايت اهتمام خود را معطوف به آن کردند تا با کشاندن آيت الله خامنه ای بر سر چاه تزوير خود ، تصوير خاتمی را در ته چاه بعنوان مدعی رهبری واقعی مردم به ايشان القاء کنند!
هشياری و فراست آيت الله خامنه ای در کنار صداقت و نجابت خاتمی فرصت عملياتی شدن اين فتنه را از مخالفين اصلاحات گرفت.
فتنه ای که چنانچه با توفيق همراه می شد فاقد عنصرپيروز در کليت نظام جمهوری اسلامی ايران بود.
خاتمی اکنون در پايان دوران نخست رياست جمهوريش با ثبت چنين کارنامه ای از خود می تواند با اعتماد بنفس در انتخابات سال هشتاد کماکان بر اين شعار سال 76 مردم ايران تکيه کند که:
خاتمی «قهرمان»! خدا نگهدار تو
قلب تمام ملت صندوق آراء توست
داريوش سجادی ـ 10/بهمن/79
هفته نامه جامعه مدنی ـ شماره 19 (شنبه 15/بهمن/79)
ـــــــــــــــــــــــــــ
(1) ـ اشاره به داستان خرگوش باهوش که طی آن خرگوش جهت رهائی از شّر شير وی را بر سر چاهی کشانده و با نشان دادن تصوير او در ته چاه و فريب وی سلطان جنگل را جهت مبارزه با رقيب خيالی به چاه هلاکت می اندازد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر